De werking van het Hof en zijn parket

Tijdens het gerechtelijk jaar 2021-2022 konden de verschillende gerechtelijke entiteiten en parketten terug grotendeels normaal functioneren, dankzij collectieve nationale en internationale inspanningen op het gebied van volksgezondheid die toelieten de vele problemen van de Sars-Covid 19 pandemie met succes te bestrijden. Dat gold ook voor het Hof van Cassatie en zijn parket.

Het Hof werd evenwel getroffen door het onverwachte overlijden van een van zijn meest ervaren raadsheren, die niet alleen bij de vorming van rechtspraak betrokken was, maar ook bij diverse beleids- en coördinatietaken, zowel binnen het Hof als in zijn hoedanigheid van voorzitter van de Adviesraad van de magistratuur. Daarnaast werd het Hof ook met de vervroegde pensionering van een ander vooraanstaand raadsheer geconfronteerd. Het feit dat de ploeg van referendarissen, waarvan het aantal werd uitgebreid, om verschillende redenen niet op volle sterkte heeft kunnen werken, bleef evenmin zonder impact.

Desalniettemin hebben de leden van het parket en de zetel en alle administratieve diensten die hen ondersteunen over het algemeen een gestaag tempo in het uitvoeren van hun werkzaamheden kunnen aanhouden. Dat heeft aanzienlijke inspanningen gevergd, vermits een belangrijk deel van het personeel van het Hof en zijn parket bij twee belangrijke hervormingsprocessen zijn betrokken.

Het betreft enerzijds het proces van digitalisering en in het bijzonder (cf. infra) de uitbouw van een nieuw case management systeem (CMS) (elektronische toepassing voor het beheer van dossiers) eigen aan het Hof, ter vervanging van het huidige Syscas-softwareprogramma, dat verouderd is en niet langer verenigbaar met de digitale ambities van het Hof (elektronisch dossier, etc.). Er werd met succes een multidisciplinair team gevormd, dat zich bewust is van de omvang van deze uitdaging, dit alles in het licht van het gegeven dat het Hof als pilootsite werd uitgekozen.

Anderzijds is er het vele denkwerk, gevoerd tijdens onophoudelijke vergaderingen met alle geledingen van de rechterlijke macht, de administratie en de strategische beleidscel van de minister van Justitie, dat in het voorjaar van 2023 moet leiden tot het opstellen van de nodige wetsbepalingen ter uitvoering van de Wet van 18 februari 2014 betreffende de invoering van een verzelfstandigd beheer voor de rechterlijke organisatie. Dit blijkt geen sinecure. Deze hervorming raakt alle betrokken actoren en houdt voor de rechterlijke macht een fundamentele paradigmashift in, waarvan vandaag niet kan worden ingeschat hoe verstrekkend de eventuele gevolgen voor de grondwettelijke positie van de rechterlijke macht, en meer bepaald voor haar onafhankelijkheid, zullen zijn.